Er komen meer prikkels binnen dan je hersenen kunnen verwerken, dit betekent waarschijnlijk dat je last hebt van overprikkeling. Dit komt vaak voor bij mensen en kinderen met autisme of adhd. Overprikkeling kan een grote beperkende invloed hebben op jezelf of je kind. Het is daarom belangrijk om overprikkeling te kunnen herkennen en te weten wat je er tegen kunt doen.
In dit artikel leggen we uit wat overprikkeling is en wat je er tegen kunt doen.
Â
Wat is overprikkeling?
Een prikkel is een stukje informatie die binnenkomt via je zintuigen. Overprikkeling betekent dat je brein deze prikkels niet (meer) kan verwerken. Er komen dan meer prikkels binnen dan je brein kan verwerken. Het gevolg hiervan is dat je overprikkeld kan raken. Je bent dan overgevoelig voor prikkels, dit kan zich uiten in een burn-out of je bent overspannen. Van de buitenkant is het niet zichtbaar of iemand overprikkeld is of niet. Iemand die overprikkeld is, is bijvoorbeeld na lichte inspanning al gelijk moe, raakt snel uitgeput bij sociale interacties of trekt zich terug in de klas.
Hoe herken overprikkeling bij kinderen?
Overprikkeling bij kinderen is te onderscheiden in twee soorten: actief en passief. Een actief, overprikkeld kind probeert prikkels te vermijden. Een passief, overprikkeld kind is snel afgeleid en laat zich juist overspoelen door prikkels, met overprikkeling als gevolg. Of een kind actief of passief overprikkeld is, is te herkennen aan de onderstaande kenmerken:
Symptomen van overprikkeling bij kinderen
Overprikkeling: actief
- Gehecht aan routine
- Moeilijke eter
- Speelt graag thuis
- Spreekt het liefst met één iemand af
- Heeft moeite met het voelen van bepaalde texturen
- Komt moeilijk in slaap, heeft last van geluid en licht
- Wordt gemakkelijk wakker
- Heeft graag de controle in een situatie
Overprikkeling: passief
- Kan overzicht niet bewaren
- Is ’s ochtends klaarwakker
- Eet alle soorten voedsel, maar kan snel ‘schrikken’ van bepaalde onbekende smaken
- Spreekt met meerdere kinderen tegelijkertijd af, terwijl dit al gauw te druk is
- Last van sterke geuren en smaken
- Moeite wanneer spelregels niet worden opgevolgdÂ
Hoe voelt overprikkeling bij ADHD?
Bij ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) kan overprikkeling zich uiten in intensere symptomen dan bij mensen zonder ADHD. Symptomen kunnen zijn:
-
Verhoogde impulsiviteit: Overprikkeling kan leiden tot toegenomen impulsiviteit en moeite met het beheersen van impulsen.
-
Moeilijkheden met concentratie: Concentratieproblemen kunnen verergeren wanneer iemand met ADHD overprikkeld is.
-
Toename van hyperactiviteit: Overprikkeling kan leiden tot een toename van hyperactief gedrag en rusteloosheid.
-
Emotionele uitbarstingen: Sterkere emotionele reacties, zoals woede-uitbarstingen of frustratie, kunnen voorkomen.
Het is belangrijk om te begrijpen dat overprikkeling bij ADHD individueel kan verschillen, en wat voor de ene persoon werkt, werkt mogelijk niet voor iemand anders. Het vinden van persoonlijke strategieën en coping-mechanismen is daarom essentieel. Een professionele, zoals een psycholoog of psychiater, kan ook waardevolle ondersteuning bieden bij het omgaan met overprikkeling bij ADHD.
Wat te doen bij overprikkeling?
In beide gevallen, actief of passief, zijn er handige tips die je toe kunt passen wanneer je kind overprikkeld is.
- Moeilijke eter? Bereid de maaltijd dan eens op een andere manier. Pureer bijvoorbeeld de groenten.
- Kriebel je kind op de rug of geef je kind een massage, dit helpt bij het begrijpen en verwerken van zintuiglijke prikkels.
- Laat je kind fysiek zware activiteiten doen. Denk aan meehelpen met het tillen van de boodschappen of helpen in de tuin.
- Is je kind gevoelig voor bepaalde texturen? Laat je kind dan kennis maken met bijzondere materialen of texturen door deze te voelen.
Kortom
Als je kind last heeft van overprikkeling is het dus van belang dat je je kind op een gecontroleerde manier kennis laat maken met allerlei verschillende prikkels. Hierdoor zal je kind deze prikkels beter begrijpen en dus ook sneller verwerken.