Kinderen kunnen moeite hebben met het verwerken van prikkels. Een kind kan dan overgevoelig zijn voor prikkels of onder gevoelig (onderprikkeling) zijn voor prikkels. Bij onderprikkeling komen er weinig prikkels binnen bij een kind. Om ons brein te activeren hebben we juist prikkels nodig. Als er weinig prikkels binnen komen wordt ons brein dus minder (goed) geactiveerd. Gelukkig is onderprikkeling bij een kind makkelijk te herkennen en ook te voorkomen.

Dit artikel legt uit wat onderprikkeling is, hoe je dit kunt herkennen bij een kind en hoe je onderprikkeling kan voorkomen met handige praktische tips.

 

Wat is onderprikkeling?

Bij onderprikkeling is een kind ondergevoelig voor prikkels, hierdoor kunnen ze bepaalde informatie die binnen komt via de zintuigen niet goed verwerken. Denk aan het waarnemen van veranderingen in zwaartekracht, hang je ondersteboven, sta je stil of zit je in de auto? Dit zijn prikkels die worden doorgestuurd naar je hersenen. Bij onderprikkeling kunnen dit soort prikkels dus moeilijk te begrijpen zijn voor kinderen.

Hoe merk je onderprikkeling?

Onderprikkeling, ook wel bekend als sensorische onderstimulatie, kan zich manifesteren met verschillende tekenen en symptomen. Enkele indicaties van onderprikkeling zijn:

1. Lusteloosheid en verveling: Een algemeen gevoel van lusteloosheid, waarbij het individu moeite heeft om interesse te tonen in activiteiten.

2. Trage reacties en gebrek aan alertheid: Vertraagde reacties op stimuli en een gebrek aan alertheid voor de omgeving.

3. Zoeken naar stimulatie: Het actief zoeken naar stimulerende activiteiten of prikkels om de verveling tegen te gaan.

4. Problemen met concentratie: Moeite hebben om zich te concentreren op taken vanwege een gebrek aan sensorische stimulatie.

5. Onrust en prikkelbaarheid: Onrustig of prikkelbaar gedrag als gevolg van het ontbreken van voldoende sensorische prikkels.

Hoe werkt onderprikkeling?

Onderprikkeling treedt op wanneer een persoon niet voldoende sensorische stimulatie ervaart om een gevoel van welzijn en alertheid te behouden. Dit kan gebeuren als de omgeving te weinig interessante prikkels biedt of als het individu niet in staat is om voldoende variatie in sensorische ervaringen te verkrijgen. Het kan leiden tot een gevoel van verveling, lusteloosheid en een verlangen naar stimulatie.

Is mijn kind onderprikkeld?

Het vaststellen of een kind onderprikkeld is, kan een complex proces zijn, omdat elk kind uniek is en verschillende reacties kan vertonen op sensorische prikkels. Enkele aanwijzingen die kunnen wijzen op onderprikkeling zijn:

1. Gebrek aan interesse: Het kind lijkt weinig interesse te tonen in activiteiten en lijkt snel verveeld.

2. Zoekt naar stimulatie: Het actief zoeken naar intense sensorische prikkels of stimulerende activiteiten.

3. Lusteloosheid: Een algemeen gevoel van lusteloosheid en verminderde energie.

4. Trage reacties: Vertraagde reacties op omgevingsprikkels, waaronder langzamere motorische reacties.

5. Moeite met concentratie: Problemen met concentratie en aandacht, mogelijk als gevolg van een gebrek aan sensorische stimulatie.

Als je bezorgd bent over de mogelijkheid van onderprikkeling bij je kind, kan een gesprek met een kinderarts, een ergotherapeut of een gespecialiseerde professional op het gebied van sensorische verwerking waardevol zijn. Zij kunnen een gedetailleerde evaluatie uitvoeren en passende interventies aanbevelen om het welzijn van het kind te bevorderen.

Hoe herken je onderprikkeling bij een kind?

Bij onderprikkeling zien we dat kinderen zich minder goed kunnen concentreren, moeite hebben om een gesprek te volgen, ze zakken vaak weg en dwalen af. Signalen van onderprikkeling:

• Onhandigheid
• Merkt niet dat ze een snotneus hebben of eten op de wang zit
• Komt moeilijk uit bed
• Hoge pijngrens
• Dwaalt snel af als er wat wordt verteld
• Merkt niet dat zijn/haar blaas vol zit
• Slaapt door geluiden heen
• Komt moeilijk uit bed
• Trekt zich terug bij sociale interactie
• Stoot zich vaak aan voorwerpen
• Is veel aan het dagdromen

Bij deze signalen gaat het kind niet actief opzoek naar prikkels, in dat geval is onderprikkeling een probleem. Het brein van het kind wordt dan weinig geactiveerd. Een kind die last heeft van onderprikkeling heeft juist veel prikkels nodig om hun brein weer ‘wakker te schudden’. In het kopje hieronder leest u een paar handige praktische tips die onderprikkeling kunnen helpen voorkomen.

 

Onderprikkeling voorkomen

U weet nu dat een onderprikkeld kind veel prikkels nodig heeft om hun brein weer te activeren. Dit zijn handige tips die een onderprikkeld kind ‘wakker kunnen schudden’:

• Bewegen is heel belangrijk, zorg dat je kind veel sport of buiten speelt
• Zintuigen activeren; muziek luisteren, nieuwe smaken proeven, nieuwe geuren ruiken, knutselen of kleien
• Daag je kind uit met denkspelletjes

 

Kortom, onderprikkeling is dus alleen een probleem als het kind niet actief opzoek gaat naar prikkels. Je kunt een onderprikkeld kind helpen met stimulerende activiteiten om ze weer ‘wakker te schudden’ en hun omgeving in de vorm van prikkels beter waar te nemen en te begrijpen.